سوسن چلچراغ

کمیاب ترین سوسن جهان که تنها در دو نقطه جهان می روید را ببینید

سوسن چلچراغ در روستای داماش گیلان

شاید با شنیدن نام داماش گیلان یاد فوتبال و لیگ برتر در شما زنده می شود اما این روستای کوچک و دوست داشتنی محل تولد گیاهی منحصربه فرد است که تنها در دو نقطه از جهان می روید که روستای داماش یکی از آنها است و این لطف خدا است که شما هم بتوانید از اواسط خرداد تا پایان آن از دیدن این گل زیبا که به عنوان اثر ملی طبیعی ایران ثبت گردیده لذت ببرید.

کلمه داماش از دو واژه دا و ماش برگرفته است. (داماش) در لهجه کرمانجی یعنی( به کسی ماش داده است ) روستای زیبا و ییلاق داماش از توابع بخش عمارلو شهرستان رودبار است که برای رسیدن به آن دو راه وجود دارد.

1ـ بزرگراه قزوین به سمت شهر رشت در ابتدای شهر رستم آباد به سمت بخش خورگام حرکت نمائید. در مسیر جاده از روستاهای انار کول، سندس، دشتویل، چره، دره دشت، چلکاسر، حشمت آباد و روستای چهار محل گذر نمائید تا تابلوی شهر بره سر را به چشمتان نظاره کنید. از شهر بی نظیر و کوهپایه ای بره سر تا داماش 6 کیلومتر جاده خاکی را باید پیمود. خاطر نشان می کنم که این جاده در اواخر اردیبهشت غرق در گل شقایق است.

2ـ بزرگراه قزوین - رشت به لوشان که می رسید در سمت راست جاده وارد جاده لوشان به جیرنده می شویم جاده ای پیچ در پیچ در دامنه های تقریباً خشک و کم پوشش امتداد می یابد، جاده از روستاهای بیورزین، کرماک، سنگرود، معدن ذغال سنگ و پاکده می گذرد تا به به شهر جیرنده می رسید جاده فاقد کمترین علائم راهنمایی جاده ای است و باید از رهگذران و ماشین های عبوری و از محلی ها سراغ داماش و چلچراغ هایش را گرفت، در هر صورت پس از عبور از سر بالایی ها و شیبهای تند شهر جیرنده، زادگاه سوسن چلچراغ  پدیدار می شود. روستائی که آب و هوای آن در بهار و تابستان، معتدل و خنک و در فصلهای پاییز و زمستان رو به سردی می رود. این روستا در قدیم ییلاق مردم جیرنده بوده ولی  امروزه به سکونت گاه دائمی تبدیل گردیده است.

 سوسن چلچراغ نخستین بار در سال ۱۳۵۴ توسط گیاه شناسی فرانسوی به نام «لدر بوری» شناخته شد و پس از معرفی این گل به دولت ایران در همان زمان از سوی شورای عالی محیط زیست در لیست آثار زیست محیطی ملی کشور  گنجانده شد. از همان سال نیز محل رویش سوسن چلچراغ در روستای داماش  تحت حفاظت قرار گرفته است. اما بعد از شناخت نامش در موزه تاریخ طبیعی ایران در فرانسه  نیز به صورت «لیلیوم لیدربور» به ثبت رسید. این گل كه به نام «سوسن سفید» نیز خوانده شده، به علت متعلق بودن به دوران چهارم زمین شناسی از لحاظ ژنـتیكی بسیار مورد توجه بوده و یكی از كمیاب ترین گونه های تیره «سوسنیان» است.

سوسن چلچراغ گیاهی است با بلندای نیم تا یك و نیم متر، با گل های سفید واژگون، گلبرگ هایی برگشته، دانه هایی برجسته و پرچم هایی بلند. به گفته محلی ها رنگ مهتابی و شكل واژگون آن كه شباهتی به چلچراغ دارد، باعث شده كه چنین نامی بر آن نهاده شود.آنها حتی بر این باورند كه سوسن چلچراغ در شب نور افشانی می كند. اما برطبق گفته گیاه شناسان به واسطه مواد فلئورسانس موجود در پرچم سوسن چلچراغ، این گل قابلیت بازتابش نور را دارد.

شاید دیدن این گلها در حصار خیلی لذت بخش نباشد اما برای حفاظت  این هم کم است و اما بعد از لذت بردن از و عکس گرفتن از آن در دشتهای غرق در سبزه بهاری بمانید و برای ظهر هم نگران غذا نباشید دکه های گوشت فروشی کوچکی در منطقه وجود دارد که به شما لذتی مضاعف ارائه خواهد کرد و باز هم بعد از تماشای غروب می توانید به سمت مقصد بعدی حرکت کنید ضمن اینکه شهر رودبار دارای امکانات رفاهی و اقامتی زیادی است که در نزدیکی شما قرار دارد.

چاپ در روزنامه اصفهان زیبا