بررسی اعداد سنجشی

هنگامی که یک کمیت اندازه گیری می شود، به علت محدودیت دقت در ابزارهای اندازه گیری، عدم قطعیت وجود دارد. وقتی که یک کمیت سنجشی(measured quantity) حاوی اعداد تقریبی باشد، به ارقامی که اطمینان داریم صحیح هستند، ارقام معنی دار(significant digits) گفته می شود. 

پس از مطالعه ی کامل این فصل شما قادر خواهید بود تا:

• داده های اندازه گیری شده را با استفاده از ارقام معنی دار(significant digits) بیان کنید. 
• درستی(accuracy) و خطا(error) و دقت(precision) را تعرف کنید. 
• به درستی اعداد را گرد کنید. 

 خطای اندازه گیری(Error) و دقت اندازه گیری(Accuracy) و دقت(Precision)

داده های دریافت شده از آزمایش ها کاملا دقیق نیستند؛ زیرا دقت اندازه گیری داده ها، به دقت تجهیزات آزمایشگاهی و شرایطی که اندازه گیری ها تحت آن انجام شده است بستگی دارد.  برای اینکه داده های اندازه گیری شده را به درستی گزارش کنیم، باید خطای اندازه گیری را نیز در نظر بگیریم. تمام اندازه گیری هایی که شامل محاسبه(ی ریاضی) نیستند در حقیقت تقریب هایی از مقادیر حقیقی هستند. به تفاضل مقدار حقیقی یا بهترین مقدار پذیرفته شده برای یک کمیت و مقدار اندازه گیری شده، خطای محاسبه گفته می شود. اگر خطای یک اندازه گیری کوچک باشد، می گوییم این اندازه گیری دقیق(accurate) است.  دقت اندازه گیری(Accuracy ) بیان کننده ی محدوده ی خطای یک اندازه گیری می باشد. بعنوان مثال، اگر بخواهیم ضخامت یک ورق فلزی که در حقیقت 10.00mm است را با یک ریزسنج اندازه بگیریم، و متوجه شویم که اندازه ی آن 10.8mm است، این اندازه گیری دقیق(accurate ) نیست. زیرا فرض کرده ایم که ریزسنج ما استاندارد است. اما اگر اندازه ی ورق 10.02mm به دست بیاید، اندازه گیری ما دقیق محسوب می شد. 

یک اصطلاح دیگر که با کیفیت اندازه گیری مرتبط است، واژه ی دقت(Precision) است. دقت، در حقیقت بیانگر تکرار یا غلظت اندازه گیری یک کمیت است. این امکان وجود دارد که یک اندازه گیری دقیق(precise) داشته باشیم  اما به خاطر یک خطای ابزاری، تمام اندازه گیری ها نادرست باشند. بعنوان مثال ممکن است یک متر به درستی درجه بندی نشده باشد و اشتباه اندازه گیری کند اما نتایج دقیقی(precise) تولید کند. مثلا این متر، طول یک شیء را 2.5 متر نشان می دهد، و دقیق است اما چون درجه های متر بر طبق یک متر واقعی تنظیم نشده اند، مقدار را به ما اشتباه نشان می دهد. اما این امکان وجود ندارد که یک ابزار accurate  داشته باشیم و دقیق(precise) نباشد. 

• قبلی
• بعدی