برنامه نویسی شیء گرا و رویه ای

 مقایسه ی مفاهیم برنامه نویسی شیء گرا و رویه ای

برنامه نویسی رویه ای چیست؟

به نوعی از برنامه نویسی که در آن عملیات یکی پس از دیگری و به ترتیب اجرا می شوند، برنامه نویسی رویه ای گفته می شود. در یک برنامه ی  رویه ای، یک سری نام برای موقعیت های حافظه مشخص می شود بطوری که می توان مقادیری را در آنها نگهداری نمود. به این مکان های نام گذاری شده در حافظه، متغیر گفته می شود، زیرا می توانند مقادیر مختلفی را در خود نگهداری کنند. بعنوان مثال فرض کنید که برای پرداخت حقوق کارمندان یک شرکت برنامه ای نوشته ایم. پس ممکن است در این برنامه یک متغیر به نام حقوق کارمندان(rateOfPay) وجود داشته باشد. 

 مکانی از حافظه که با rateOfPay نام گذاری شده است، می تواند در گذر زمان، حاوی مقادیر متفاوتی باشد(زیرا حقوق افراد با یکدیگر متفاوت است). در حین اجرا شدن این برنامه ی حقوق، ممکن است عملیات مختلفی بر روی مقدار درون متغیر rateOfPay انجام گیرد. مثلا این مقدار باید در ساعات کاری افراد ضرب شود و سپس چاپ شود.  به منظور ساده تر شدن کار، این عملیات اغلب در واحدهای منطقی به نام رویه یا به عبارت دیگر، همان تابع، ذخیره می شوند. بعنوان مثال ممکن است 4 یا 5 دستور مقایسه ای و محاسبه ای برای تعیین مالیات یک شخص، در یک رویه(تابع) به نام calculate بسته بندی شوند. 

در یک برنامه ی رویه ای، ابتدا مکان های حافظه برای متغیرها تعریف می شوند و سپس یک سری از رویه ها(تابع ها) به منظور دریافت ورودی ها فراخوانی می شوند، سپس مقادیر ذخیره شده در حافظه بعنوان خروجی برگردانده می شوند. یک برنامه ی واحد رویه ای، ممکن است حاوی صدها متغیر و صدها فراخوانی رویه ها(تابع ها) باشد. 

نکته: به رویه ها، ماژول، متد، تابع، و ساب روتین نیز گفته می شود. برنامه نویسان جاوا اغلب از واژه ی متد در این زمینه استفاده می کنند. 

برنامه نویسی شیء گرا

برنامه نویسی شیء گرا از برنامه نویسی رویه ای توسعه یافته است و با آن کمی متفاوت می باشد. 

برای نوشتن برنامه های شیء گرا، باید از کلاس ها استفاده کنیم. کلاس ها مثل کاغذهای کاربن هستند که به وسیله ی آنها می توان اشیاء را ایجاد نمود و در برنامه ها از آنها استفاده نمود. پس از اینکه یک کلاس ایجاد شد، در برنامه های جدید، می توان بارها از آن استفاده نمود. 

یک برنامه ی شیء گرا، از اشیائی تشکیل شده است که به کلاس ها تعلق دارند و با اشیاء جهان واقعی مشابه هستند. شما می توانید این اشیاء را دستکاری کنید و به یکدیگر مربوط سازید، تا بتوانید نتیجه ی دلخواه خود را ایجاد کنید.

برنامه نویسی شیء گرا اغلب برای ایجاد دو نوع اپلیکیشن مورد استفاده قرار می گیرد: 

• ایجاد شبیه ساز کامپیوتری: که تلاش می کند فعالیت های جهان واقعی را تقلید کند. 
• ایجاد محیط های گرافیکی(GUI): که به کاربر امکان می دهد تا با یک برنامه ی گرافیکی کار کند. 

 نکته: تصور نکنید که تمام برنامه های شیء گرا ساخته شده اند تا دارای محیط گرافیکی(GUI) باشند.بعنوان مثال سیستم عامل هایی وجود دارند که تنها خط فرمان دارند و یا سیستم عامل های دیگری وجود دارند که دارای محیط گرافیکی هستند. 

به منظور درک تفاوت برنامه نویسی شیء گرا و برنامه نویسی رویه ای، باید با سه مفهوم اصلی زیر آشنا شوید:

• چند ریختی یا Polymorphism
• ارث بری یا Inheritance
• کپسوله سازی یا Encapsulation

• قبلی
• بعدی