عینک آفتابی

از وسایل بسیار مهم در کوه است. چشم نسبت به اشعه آفتاب بسیار حساس است. شبكیه چشم بدون عینك بی انكه هیچ ناراحتی احساس کنید، می تواند بسوزد و باعث بوجود آمدن ناراحتی دردآوری که به برف کوری معروف است،بشود. اشعه ماوراءبنفش حتی از میان ابرها هم رد میشود. بنابراین در روزهای ابری گول نخورید و چشم های خود را بدون محافظ نگذارید.

توصیه مناسب این است که هر زمان که از کرم ضدآفتاب استفاده می کنید، از عینك هم استفاده کنید و در ارتفاعات بلند، هر دو آﻧﻬا را در مواجهه با برف،یخ و آب استفاده کنید.

عینك های آفتابی باید بتوانند ٩٥ تا ١٠٠ درصد نورماوراءبنفش را تصفیه و فیلتر کنند. عینك آفتابی باید انقدر رنگی باشد که فقط نور کمی از آن رد شود و به چشم برخورد کند. عینك های یخچال باید بتوانند فقط ٥ تا ١٠ درصد نور مریی را از خود عبور دهند. جهت امتحان یك عینك آفتابی، آن را به چشم خود بزنید و خودتان را در آینه نگاه کنید. اگر می توانید چشم های خود را در آینه ببینید، بنابراین شیشه عینك به اندازه کافی دودی نیست. رنگ شیشه عینك باید خاکستری، قهوه ای و یا رنگی نزدیك به رنگ واقعی باشد و یا برای شرایط مه آلود به رنگ زرد باشد.

دلایل کمی وجود دارند که اشعه مادون قرمز که در نور هم موجود است، به چشم شما آسیب برساند (مگر اینكه بطور مستقیم به خورشید نگاه کنید). اما هر عینكی که بتواند جلوی نفوذ اشعه مادون قرمز را بگیرد (که خیلی از دوربین ها می توانند این کار را انجام دهند) به عنوان بیمه ای اضافی برای چشم ها محسوب می شود.

قاب عینك های آفتابی باید دارای محافظ های کناری در پیرامون خود باشد تا از ورود اشعه به منطقه چشم جلوگیری کند، اما این محافظ نباید طوری باشد که باعث اختلال در تهویه چشمان و یا بخار کردن شیشه های عینك بشود. بخار کردن شیشه عینك را با استفاده از مواد ضدبخار شیشه عینك می توانید تقلیل دهید.

هر تیم کوهنوردی باید دارای حداقل یك عینك آفتابی اضافی باشد تا جایگزین عینك آفتابی گم شده یا فراموش شده شود. اگر هیچ عینك اضافی موجود نباشد، می توان با استفاده از یك مقوا و یا پارچه ای که روی آن سوراخ کوچكی ایجاد شده باشد، عینكی اضطراری درست کرد.

خیلی از کوهنوردان که چشم های ضعیفی دارند ازکنتکت لنز به جای عینك استفاده می کنند. لنزها می توانند قدرت بینایی دقیقی ایجاد کنند. آﻧﻬا مانند عینك از روی بینی سر نمی خورند، قطرات آب روی آﻧﻬا جمع نمی شود و می توان با استفاده آﻧﻬا هم زمان عینك آفتابی هم زد. با تمام این حرفها، لنزها دارای مشكلاتی هم هستند. گرد وغبار، عرق بدن و کرم ضدآفتاب می توانند چشم ها را اذیت کنند. در برنامه های کوهنوردی، بیرون آوردن و تمیزکردن لنزها مشكل است. عینك ها نسبت به لنزها محافظ بهتری برای چشم ها هستند. چه از لنزها استفاده کنید و چه از عینك، اگر وابسته به عینك طبی هستید، همیشه یك عینك اضافی از نوع آفتابی معمولی و یا عینك های آفتابی طبی همراه خود داشته باشید.

عینک آفتابی مناسب برای طبیعت گردی

خستگی چشم‌ها، یكی از فاكتورهایی است كه موجب سر درد می‌شود. از طرفی انعكاس نور آفتاب از سطح آب نیز از عوامل مهمی است كه به سرعت سردرد را تحریك كرده و موجب می‌شود قرص‌های ایبوبروفن زیادتری مصرف كنیم. متاسفانه انتخاب یك عینك آفتابی آن قدر كه به نظر می‌رسد كار ساده‌ای نیست و یك عینك نمی‌تواند به تنهایی همه خواسته‌های ما را برآورده كند. در میان این همه عینك با شیشه‌ها و لنزهای گوناگون و نام‌های تجاری مختلف، انتخاب مورد دلخواه كاری دشوار و گیج كننده است. خیلی‌ها به جای این كه به شكل و كاركرد عینك توجه كنند. تنها به زیبایی صورت خود پس از عینك فكر می‌كنند! این كه عینك تا چه حد پس از نگاه كردن به آینه آنها را خوشحال كند، بیشتر برایشان اهمیت دارد! اگر خوش ظاهر بودن و عملكرد عینك هر دو برایتان مهم است. در خرید عینك آفتابی این عوامل را حتما مورد توجه قرار دهید: تیرگی، رنگ، پلاریزاسیون و اندازه بودن.


تیرگی عینك: (دودی بودن)
لنز عینك شما باید متناسب با كاربرد آن باشد. مادامی كه در محیط نزدیك به شهر هستیم، تیرگی رنگ عینك تا حد متوسط كافی خواهد بود، چرا كه شدت نوری كه به چشم‌هایتان می‌رسد مثل محیط بیابان نیست. اما وقتی كنار آب، ماسه‌های سفید یا زمین‌های پوشیده از برف باشید، عینك تیره‌تر كمك بیشتری به راحتی چشم‌هایتان خواهد كرد. میزان نوری كه یك لنز از خود عبور می‌دهد بسته به شدت روشنایی محیط و فاكتور فردی متغییر خواهد بود. فاكتور فردی دز این میان یك عنصر كلیدی و بسیار مهم است. چرا كه میزان حساسیت ما نسبت به نور با یكدیگر متفاوت و از درجات مختلفی برخوردار است.
نوری كه از سطح شفاف آب، برف یا سطوح براق دیگر به چشم‌ها تابیده می‌شود، حدود 10 تا 12 برابر بیش از شدت نوری است كه در حالت عادی برای دید اجسام به چشم می‌رسد! و این بدان معنی است كه این نور می‌تواند دردناك بوده و سبب گیجی و حواس پرتی شود! مطمئن شوید كه عینك آفتابی شما قدرت كافی برای كم كردن میزان درخشندگی را دارد، برای این كار می‌توانید به یك آینه نگاه كنید، اگر بتوانید چشم‌های خود را ببینید، عینك‌تان برای بلوكه كردن نور به حد كافی تیره نیست. برای راحتی دید در روزهای آفتابی، عینك‌ها باید بتوانند از 75 تا 90 درصد نور را بلوكه كنند. رنگ لنزها باید یكنواخت بوده و در برخی جاها تیره‌تر یا كم رنگ‌تر نباشد.

در لنزهای شیبدار، رنگ لنزها باید به تدریج و به طور یكنواخت در تمام نقاط گذار كمتر شود و كم شدن میزان تیرگی به طور متعادل انجام گیرد. امروزه تكنولوژی پیشرفته سبب شده كه گزینه‌های مختلفی از لنزها با درجات مختلف تیرگی و سبك‌های طراحی متعدد در اختیار علاقه مندان قرار گیرند؛

1- لنزهای تیره معمولی كه تیرگی تمام سطح‌شان به طور یكنواخت بوده و شدت نور تابیده شده را ازتمام جهات كم می‌كنند.

2- در لنزهای شیبدار كه قسمت بالایی آنها تیره‌تر و بخش پایینی آنها، كم رنگ‌تر است، شدت نورهای تندی كه از بالا تابیده می‌شود گرفته شده و خط دید مستقیم و رو به پایین شفاف‌تر می‌شود.

3- لنزهای با پوشش آینه‌ای كه طیف وسیعی از نور (از جمله اشعه مادون قرمز) را برمی‌گردانند و در نتیجه انتخاب مناسبی، چه به لحاظ محسنات كاركردی و چه زیبایی ظاهری، هستند. پوشش آینه‌ای در لنزها می‌تواند لایه‌ای نازك از بخار فلزاتی باشد كه در داخل یك محفظه خلا با سطح لنز تشكیل پیوند می‌دهند و به صورت پوششی آینه‌ای درمی‌آیند. این پوشش فلزی غالبا از جنس كروم است كه در مقایسه با پوشش‌های دی الكتریك مثل كوارتز و تیتانیوم از دوام و استحكام كمتری برخوردار است.

4- لنزهای فتوكرومیك بسته به شدت روشنایی محیط درجه تیرگی آنها عوش می‌شود و لذا در محیط خانه كم رنگ و در نور آفتاب تیره هستند. این لنزها انتخاب خوبی برای راحتی در محیط‌های مختلف هستند، اما از نظر من در نورهای خیلی شدید، به اندازه كافی تیره نیستند. كسانی كه این لنزها را به عنوان عینك‌های طبی مورد استفاده قرار می‌دهند، توجه كنند كه برخی از انواع این لنزها توانایی لازم را برای بازتاباندن و متفرق ساختن نورهای شدید در آفتاب یا محیط‌های براق، ندارند.

رنگ
بسته به شرایط مختلف، رنگ لنزها می‌تواند یك عامل مهم به شمار رود، در واقع رنگ لنزها چه از لحاظ عملكرد و چه راحتی استفاده از عینك ، اهمیت زیادی دارد، در مورد ماهیگیران و دیگر طبیعت مردان.

ورزش‌های آبی، استفاده از لنزهای پلاریزه كاملا ضروری است. در انتخاب رنگ عینك به یاد داشته باشید كه برخی از رنگ‌ها به هیچ وجه هنگام رانندگی توصیه نمی‌شوند، چرا كه مشكلات زیادی را هنگام تشخیص رنگ علایم رانندگی به وجود می‌آورند، لذا حتما به بروشور عینك آفتابی مورد نظر مراجعه كنید و مطمئن شوید كه عینكتان برای استفاده در رانندگی مناسب است یا خیر؟

در اینجا برخی از رنگ‌های متداول و مورد علاقه در لنزها را، همراه با كاربردهایی كه دارند، به طور خلاصه شرح می‌دهیم :

خاكستری :
رنگی عامه پسند و خنثی است كه تشخیص صحیح رنگ‌ها را ممكن می‌سازد. این رنگ برای كارهای عادی عمومیت دارد اما قادر نیست كه كنتراست و وضوح زمینه را بهتر كند. لنزهای خاكستری برای گلف، دوچرخه سواری و دویدن مناسب هستند.

سبز:
یك رنگ خنثی، پرطرفدار و چند منظوره است كه تشخیص صحیح رنگ‌ها را امكان پذیر می‌سازد، رنگ سبز غالبا وضوح تصویری و كنتراست را (در محیط كم نور) تا حد متوسط بالا برده و در نورهای شدید از خستگی چشم‌ها می‌كاهد.

قهوه ای:
رنگ قهوه‌ای برای استفاده در هوای كم نور و مه آلود مناسب است. در عین حال لنز قهوه ای، كنتراست تصویر را بالا برده و گزینه مناسبی برای محیط‌های خیلی درخشان و پرانعكاس (مثل اسكی، ماهیگیری و قایقرانی و ...) است.

رنگ كهربایی (Amber):
برای بلوكه كردن نورهای آبی و استفاده در روزهای مه آلود، ابری و كم نور مناسب است. این رنگ سبب می‌شود كه همه چیز به رنگ زرد یا نارنجی به نظر برسد و كنتراست بسیار خوبی از محیط اطراف حاصل می‌شود و مقدار خستگی چشم به حداقل خواهد رسید. این رنگ برای استفاده ماهیگیران، اسكی بازها و خلبانان بسیار مناسب است.

رنگ زرد:
در تشخیص بهتر عمق و دوری یك چارچوب تصویری و بالات رفتن كنتراست نور خیلی خوب عمل می‌كند. رنگ زرد برای استفاده در تیراندازی تراپ و sporting clay انتخابی مناسب است. رنگ زرد، بشقاب‌های كوچك گلی را كه در یك زمینه آبی رنگ (آسمان آبی) پرتاب می‌شوند، با وضوح و برجستگی بیشتری نشان می‌دهد و این برجستگی تصویری كمك زیادی در تیراندازی به هدف خواهد كرد.

شنگرف (قرمز متمایل به قهوه ای):
رنگ بسیار خوبی برای افزایش كنتراست و تشخیص عمق در محیط كم نور است (Vermilion) این رنگ قدرت تشخیص اجسام در زمینه‌های آبی و سبز رنگ را ممكن می‌كند.

همان طور كه از نام عینك‌های آفتابی برمی‌آید، باید آنها را در محیط‌های آفتابی استفاده كرد و زدن عینك آفتابی تیره رنگ در هنگام رانندگی در شب امكان پذیر نیست! با وجود این عینك‌هایی به رنگ كهربایی (Amber) مخصوص رانندگی در شب وجود دارد كه نور خیره كننده ماشین‌های روبه رو را كاهش می‌دهند و در عین حال وضوح اجسام در حال حركت در جاده را بالاتر می‌برند، لذا راننده با احساس امنیت و راحتی بیشتری به حركت ادامه داده و میدان دید بهتری پیدا می‌كند.

كیفیت لنزها:
همان طور كه گفتیم عینك‌های آفتابی بیشتر هنگام روز (برای رانندگی یا فعالیت‌های ورزشی) استفاده می‌شوند. میزانی از شدت نور خورشید واشعه زیانبار آن (ماورای بنفش) كه به وسیله عینك بلوكه می‌شود، بستگی به خواص فیزیكی، شیمیایی و اپتیكی لنزها دارد. همیشه بهتر است قبل از خرید عینك آفتابی، كیفیت اپتیكی آن را آزمایش كنید، برای این كار می‌توانید آزمایش ساده‌ای انجام دهید؛ عینك را به چشم زده و به لبه یا یك خط عمودی نگاه كنید سرتان را عقب و جلو كرده و چشم تان را به اطراف لنز حركت دهید. اگر متوجه حركت و اعوجاجی در امتداد خط عمودی شدید، احتمالا لنز عینك تان یك عیب اپتیكی دارد، آن را رها كرده و عینك دیگری را امتحان كنید! جنس لنزهای مورد استفاده در عینك‌های آفتابی به گونه‌ای طراحی و تولید می‌شوند كه منطبق بر استانداردهای (ANSI) برای جذب اشعه UV باشند و در مقابل آتش سوزی و ضربه نیز مقاومت كافی نشان دهند، لنزهای شیشه‌ای ثبات اپتیكی خیلی خوبی دارند و در مقابل سایش و خراشیدگی مقاوم هستند اما این عیب را دارند كه سنگین‌تر بوده و خیلی گران‌ترند برعكس لنزهای پلاستیكی ارزان‌تر و از همه سبك‌تر هستند و برخی از آنها با یك لایه ضدخش تكمیل می‌شوند لنزهای پلی كربنات بیشترین مقاومت را در مقابل ضربه دارند، لنزهای چند لایه، تركیب از جنس شیشه و پلاستیك هستند و لذا تركیب ان دو نتایج خاصی را به دنبال خواهد داشت. عینك‌های آفتابی هر چند در مقابل ضربه و فشار مقاومند اما نشكن نیستند، لذا نمی‌توان آنها را در ورزش‌های پرمخاطره یا فعالیت‌های صنعتی برای محافظت از چشم‌ها استفاده كرد! محدودیت دیگر این كه عینك‌های آفتابی نمی‌توانند برای محافظت از چشم‌ها در مقابل نور مصنوعی مثل نور لامپ یا لیزر و ... به كار بروند. یادتان باشد كه با عینك آفتابی به نور خورشید یا گرفتگی خورشیدی خیره نشوید.

قاب عینك
قاب عینك (یا فریم عینك) بایستی به راحتی با صورت شما اندازه شود و اجازه دهد تا لنزها مستقیما در جوی چشم‌هایتان قرار گیرند. استفاده از قاب‌های پوششی علاوه بر سبك زیبا و خاصی كه دارند، هنگام ماهیگیری خیلی مفید هستند. تام قاب‌های پوششی كه در دو طرفشان لنزهای اضافی وجود دارد سبب می‌شود كه نورهای مزاحم و فرعی نتواند از اطراف داخل عینك وارد شوند و در نتیجه از خستگی چشم‌ها جلوگیری شود. علاوه بر این لنزهای منحنی شكل این عینك مانع از ورود رطوبت و پریدن اشیای كوچك و مزاحم به طرف چشم تان می‌شود!

محافظت در مقابل اشعه (UV)
اشعه فرابنفش، تركیبی از پرتوهای نامریی و كوتاهی است كه از خورشید به سطح زمین می‌رسند. این پرتوها اندازه (طول موجی) حدود 200 تا 380 نانومتر (یك میلیونیوم میلی متر) دارند. این پرتوها داای سه باند مختلف هستند: (UVC, UVB, UVA) . تنها دو نوع UVA و UVB پرتوهایی نگران كننده و خطرناك هستند اگر چه UVC بیشترین زیان را دارد اما چونه به وسیله لایه ازون در بالا اتمسفر جذب می‌شود، لذا به سطح زمین نرسیده و خطر نخواهد داشت.

پرتوهایی از UVA كه طول موجی حدود 315 تا 380 نانومتر دارند سبب برنزه شدن پوست شما می‌شوند. در صورت عدم استفاده از عینك آفتابی مناسب، پرتوهای UVB، سبب ایجاد صدمات بافتی همچون پوسته شدن و آسیب به قرنیه چشم خواهد شد. اشیای تیره یا سبز رنگ مثل چمن‌زارها حدود 1 درصد از پرتوهای UV را منعكس می‌كند در حالی كه این مقدار در شن و ماسه 10 درصد، برای آب 20 درصد و در محیط برفی حدود80 درصد خواهد بود كه بسیار چشمگیر است. پرتوهای محیطی UVB در كنار باد و سرمای سوزناك و كریستال‌های زیر برف، عامل مهم و بالقوه‌ای برای بیماری (تورم قرنیه) خواهند بود كه معمولا از آن به عنوان (كور برفی) یاد می‌شود . این اتفاق هر چند به طور نادر حادث می‌شود اما بسیار دردناك بوده و به طور موقتی قرنیه چشم را دچار اختلال می‌كند. علایم این بیماری كه اصطلاحا Photokeratitis نامیده می‌شود بعد از حدود 12 تا 48 ساعت برطرف خواهد شد.

متخصصان چشم پزشك ما غالبا معتقدند كه فاكتورهای زیادی می‌توانند سبب لكه دار شدن تدریجی عدسی چشم (بیماری آب مروارید) شود. برخی از مطالعات و تحقیقات نشان می‌دهد كه تابش اشعه UVB در روزهای آفتابی و گرم، در طی چندین سال می‌تواند به تدریج منجر به آب مروارید ود هر چند كه همه دانشمندان با این موضوع موافق نیستند. البته عامل‌های دیگر هستند كه گفته می‌شود می‌توانند عامل این بیماری باشند؛ سن، جنس (مرد و زن بودن)، نژاد و ژنتیك، تغذیه، سیگار كشیدن، مصرف مشروبات الكلی، تشعشع امواج میكرو و دیابت، همه از جمله این عوامل به شمار می‌روند. پرتوهای UVB اكثرا به وسیله عدسی چشم انسان جذب می‌شود و تا كنون هیچ مدرك علمی ثبت نشده ه ثابت كند بیماری خاصی به وسیله این پرتوها منتقل می‌شود، لذا بحث‌ها و مطالعات زیادی در این رابطه ادامه دارد.

استانداردهای موجود، تولید كنندگان عینك‌های آفتابی را ملزم می‌كند كه لنزهایی مقاوم در مقابل پرتوهای UVA و UVB تولید كنند. لذا عینكی انخاب كنید كه توانایی بالتری برای بلوكه كردن پرتوهای (UV) را داشته باشد. در حالت ایده آل بلوكه كردن 100 درصد پرتوهای UV بیشترین محافظت از چشم‌ها را به دنبال خواهد داشت.

پلاریزاسیون
عینك‌های آفتابی معمولی تنها می‌توانند شدت نور مریی را كاهش دهند اما در مقابل درخشندگی و انعكاس شدید نور محافظت كمتری از چشم‌ها به عمل می‌آورند. لنزهای پلاریزه شده می‌توانند نورهای منعكس شده از سطح جاده یا آب را تا حد زیادی جذب كرده و قابلیت دید بهتری ایجاد كنند پلاریزه بودن لنزها هیچ ارتباطی به بلوكه كردن پرتوهای UV ندارد اما اكثر لنزهای پلاریزه محتوی ماده‌ای شیمیایی هستند كه به جذب و بلوك كردن پرتو UV كمك می‌كند . از آنجا كه لنزهای پلاریزه سبب دفع درخشندگی حاصل از انعكاس نور می‌شود، لذا مورد علاقه ماهیگیران است. این لنزها شما را قادر می‌كند كه سطوح پایین آب‌های زلال را آسان‌تر ببینید و از انعكاس نور از سطح آب جلوگیری می‌كند. در لنزهای شیشه ای، فیلترهای پلاریزه طی فرآیندی ویژه به صورت لایه‌ای روی آن‌ها قرار می‌گیرد پلاریزه كردن لنزهایی از جنس رزین سخت و پلاستیك (با درجه بالا) در حین عملیات قالب‌بندی آنها صورت می‌گیرد. در لنزهای پلی كربنات نیز لایه فیلتر پلاریزه هنگامی كه به آن افزوده می‌شود كه هنوز لنزها در حالت مایع هستند.

مراقبت از عینك آفتابی
پس از خرید عینك آفتابی چند دستورالعمل ساده به شما كمك می‌كند كه هر چه بهتر از عینك تان مراقبت كنید هنگامی كه عینك كثیف یا گرد و خاكی شد، ابتدا آن را با مقدار كمی آب تمیز بشویید تا گرد و غبار و آلودگی آن برطرف ود، سپس با تكه‌ای پارچه نرم لنزها را پاك كنید. هنگامی كه گرد و غبار و چرك لنزها را بدون شستن آنها با پارچه یا گوشه پیراهنتان، پاك می‌كنید، ذراتی كه روی لنز قرار دارد می‌تواند موجب خراشیدن شیشه‌های عینك شود. بهترین روش این است كه لنزها با مایع تمیز كننده مخصوصی شسته و سپس به وسیله پارچه پاك شوند. اما اگر این مایع در دسترس نبود، استفاده از آب تمیز تنها راه چاره خواهد بود، همیشه عینك تان را داخل قوطی یا كیف مخصوصش قرار دهید و از رها كردن آن روی داشبورد ماشین بپرهیزید، تا مجبور نشوید پول اضافی برای خرید مجدد عینكی دیگر بپردازید!

• قبلی
• بعدی