علائم قرار دادی امداد و نجات:
چگونه درخواست کمک کنیم
علائم قراردادی امداد و نجات مفهومی بین المللی در تشخیص آنها برای دریافت کمک دارند. این علائم عموما" از طریق بی سیم ، نشانه های دیداری ، شنیداری و تولید نور یا روشنائی از مسافتی دور قابل تشخیص هستند. علائم امداد و نجات نشان می دهند که یک فرد یا یک گروه از مردم ، کشتی ، هواپیما یا سایر وسایل نقلیه در معرض خطر قریب الوقوع قرار دارند و تقاضای کمک فوری دارند.به منظور موثرتر بودن رد و بدل کردن این علائم دو فاکتور عمده در ارتباطات باید رعایت شود.- اخطار یا هشدار علائم کمک مداوم و حتی رو به افزایش باشد- موقعیت یا وضعیت (مکان و محل) وقوع خطر شناسایی کامل شود
بطور مثال علامت هشدار درخشش نور در آسمان نشانه ای است بر اینکه کسی یا وسیله ای در جایی حوالی محل درخشش در معرض خطر است ولی هر یک دقیقه باید این درخشش قطع و دوباره ادامه یاید.
تشخیص علائم در خواست کمک در کوهستان بر مبنای عدد 3(دربریتانیاعدد6) قراردارد. در این مکانها می توان 3 شعله آتش ، 3 توده سنگ بصورت مثلت ، 3 سوت یا 3 بار انعکاس نور در فاصله یک دقیقه مکث و تکرار مجدد تا دریافت پاسخ ، را بعنوان نشانه درخواست کمک درنظر گرفت.
این علائم می توانند بستگی به محیط اطراف انتخاب شوند مثلا" دیداری (تکان دادن یک تکه لباس یاپارچه ، انعکاس نورآینه) یا شنیداری /صوتی (شلیک ، سوت وازاین قبیل)
برای ارتباط دیداری با هلیکوپتر وقتیکه هر دو دست را بلند کنید(شکل حرف Y) مفهوم حرف "بله" یا "احتیاج به کمک است" را انتقال داده اید و وقتیکه یک دست بالا و یک دست پائین باشد (حرف N) مفهوم "نه" یا "به کمک احتیاج ندارم" را منتقل نموده اید.
SOS چیست ؟
حروف اختصاری SOS برای تشریح نشان بین المللی درخواست کمک مورس مورد استفاده قرار می گرفت(...---...) این نوع درخواست کمک اولین بار توسط دولت آلمان درقوانین مخابراتی نظامی در آوریل سال 1905 مورد استفاده قرار گرفت و تبدیل شد به استاندارد جهانی تحت توافقنامه بین المللی تلگراف بی سیم که در نوامبر سال 1906 به امضاء رسید و در جولای 1908 عملا" اجرا گردید. SOSتاسال 1999 به عنوان علامت درخواست کمک در ارتباطات بی سیم دریایی مورد استفاده قرار می گرفت تا اینکه سیستم امنیتی جهانی درخواست کمک دریایی جایگزین آن شد. هنوز هم SOS به عنوان نشان دیداری (بصری) درخواست کمک شناخته می شود. بدوا" این علامت شامل توالی مداوم "سه نقطه/سه خط تیره/سه نقطه" (...---...) بوده که همگی با هم و بدون هیچگونه فاصله اجرامی شدند. در کد بین المللی مورس سه نقطه نماینده حرف S و سه خط تیره نماینده حرف O است
در واژگان شناسی SOS یک نشان قراردادی مورس یا پیش علامت است و شکل رسمی نوشتن آن همراه با خطی دربالای حروف است.
در کاربرد عام SOS مترادف عبارت "کشتی مارانجات دهید" Save our ship یا جان ما را نجات دهید Save our souls می باشد.
ازآنجا که SOS یک پیش علامت است ، حروف آن اساسا" مفهوم خاصی به خودی خود ندارند و طوری انتخاب شده اند تا براحتی بخاطر سپرده شوند.....................................بخش عمده در هر نوع امداد رسانی حضور خودفرد در مراحل امداد و نجات ، با کمک به تیم جستجوگر و هدایت آنها به سمت محل وقوع حادثه استوقتیکه امدادگرها برای جستجو به محل نزدیک می شوند یا اگر می خواهید که توجه هواپیما ، ماشین یا شخصی را به خود جلب نمائید ، ضروری است که زبان علائم قراردادی امداد و نجات را بدانید. اگر از افراد باتجربه بپرسید به شما خواهند گفت که چقدر مشکل است که توجه یک هواپیما ، هلیکوپتر ، ماشین ، قایق نجات و علی الخصوص یک فرد تنها را به خود جلب کرد. مگر اینکه شاهدی بر ماجرا وجود داشته باشد. بازمانده ای را پیدا کردن چیزی مثل جستجو برای سوزن در انبار کاه است و حتی دربهترین موقعیت کار بسیار دشواری است .داستانهای زیادی در مورد گذشتن نیروهای امدادگر از بالای سر یا در اطراف و نزدیک مصدوم یا فرد گرفتار شده نقل قول شده که به دلیل ناتوانی و عدم آگاهی از فن ارتباط برقرار کردن ، موفق به جلب توجه آنها نشده است.بهترین روش هنگام عزیمت به سفر یا طبیعت گردی در جریان گذاشتن حداقل یک نفر در خصوص زمان بازگشت شما است تا اگر در موعد مورد نظر خبری از شما نشد برای جستجو و درخواست کمک اقدام نماید ، زمان در چنین مواقعی علی الخصوص در سرما دشمن شماره یک شما خواهد بود. اگر احتیاطهای فوق را نمی توانید رعایت کنید حداقل آذوقه کافی همراه داشته باشید.
ابزارهای انتقال علائم امداد رسانی می توانند در سه تقسیم بندی اولیه قرار گیرند:
1- سیگنالهای پیوسته یا طولانی دستگاههای الکترونیکی ، مخابره رادیویی تعیین موقعیت ، نورافکن های چرخان ، رادارهای انعکاس دهنده نور و سیگنالهای ثابت زمینی
2- سیگنالهای دست ساز که توسط فرد بازمانده تولید می شوند ولی عملکرد مفید و پایداری دارند، البته سرعت عمل آنها بالا نیست . این سیگنالها باتداوم بازدهی خوبی برای جلب توجه دارند، سیگنالهای انعکاس نور آینه، چراغهای چشمک زن ، نورلیزر، منورهای رنگی شبانه ،سوت ، پرچم دود و علامت با آتش در این دسته بندی قرار دارند.
3- سیگنالهای کوتاه مدت عمر کوتاهی نیز دارند و عموما" چند ثانیه بیشتر طول نمی کشند مثل ترقه ، شلیک هوائی و ... جستجوگران باید در موقع و جهت مشخصی آنها را تشخیص دهند. بازماندگانی که نجات پیدا می کنند معتقدند که تلاش در اعلام اینگونه علائم حاصل چندانی دربر نداشته بنابراین علیرغم محبوبیت زیادی که دارند انتخاب برتر نمی باشند.
ا
انعکاس نور
علامت دادن با آینه یکی ازقدیمی ترین و بهترین روش درخواست کمک در هر نوع شرایطی است. آینه هایی مخصوص امداد نیز وجود دارند.
در صورتی که هواپیمایی به شما نزدیک شد به هیچ وجه بیشتر از چند ثانیه به طرف کابین هواپیما اشعه نوری ارسال نکنید زیرا ممکن است باعث از بین رفتن دید خلبان شود و این حادثه ساز است. برای این کار از کد S O S استفاده نمایید. این عمل دو حسن دارد اول اینکه مفهوم پیام وضعیت بحرانی را ارسال می کند و دوم اینکه به دلیل منقطع بودن فلش های نور ، آسیبی به دید خلبان وارد نمی شود.
هنگام استفاده از آینه علامت دهی ، با استفاده از دست آزاد خود ، به نشانه روی کمک کنید و خطی را که می خواهید علامات به آنجا ارسال شود در نظر بگیرید و در هر لحظه حرکت خورشید و موضع خود را در نظر داشته باشید.
نکته : گاهی توصیه هائی در خصوص استفاده ازسی دی بعنوان آینه انعکاس دهنده نور می شود. دیده شده که برچسب هالوگرام روی یک کارت با انعکاس نور خود جان عده ای را نجات داده اما هرگز دیده نشده که سی دی با انعکاس نور خودکسی را از مرگ نجات دهد. بنابراین درکل CD برای انعکاس نور و درخواست کمک توصیه نمی شود.
شکل بالا: درخواست کمک با روش کد SOS بوسیله نور چراغ
تولید صدا با ریتم و نظم خاص
سوت زدن دربحث علائم امداد و نجات کمترین درصد توجه را به خود اختصاص داده است ، هواپیمای درحال پرواز در بالای سر شما صدای آنرا نمی شنود ولی ممکن است توسط یک رهگذر یا تیم زمینی امداد و نجات شنیده شود. سوت زدن بسیار مهم تر از فریاد زدن ( یک تلاش تقریبا" بی فایده) می باشد. یک سوت تا مسافت 3 تا3.5 کیلومتر و یا حتی بیشتر در طبیعت جائیکه در بهترین شرایط صدای معمولی شما حداکثر یک کیلومتر و یا کمتر بستگی به محیط ، به گوش می رسد، منتقل خواهد شد. شما قادر خواهید بود برای مدت زمان طولانی تری این نوع علامت دادن را ادامه دهید زیرا قبلا" تارهای صوتی شما به اندازه کافی صدا تولید کرده است ، صدای زیر، شدید و بدون خطای سوت و تکرار آن برای سه بار در هر دفعه یک علامت جهانی درخواست کمک است و بوضوح در صورتیکه کسی در محدوده تولید صدا باشد توجهش جلب خواهد شد. دو سوت به سختی موثر واقع می شود و درواقع در عملیات جستجو و نجات سبب می شود امدادگرها گمراه شوندبهترین نوع و مارک سوت بلندترین در تولید صدا است، سعی کنید همیشه یک سوت در هر شرایطی همراه خود داشته باشید یک نمونه درخواست کمک صوتی با کد SOS حجم 10 کیلو بایتجلب توجه برای درخواست کمک یک رول یا نوار فلورسنت(شب نما) به رنگ نارنجی ، صورتی یا آبی تیره (این رنگ در بسیاری ازمحیطها، رنگی شاخص محسوب می شود) به عنوان پرچم یا علامت درخواست کمک می تواند به شکل حرف V یا X روی زمین پهن شود و یا از درخت آویزان شود تا مورد توجه قرار گیرد. (تکه های کوچک پارچه روی علفهای کوتاه کارایی چندانی ندارند).بهتر است که یک علامت محکم و پابرجا با یک نوار یا پارچه ایجاد کنیم تا از دورترین فاصله قابل تشخیص باشد و حرکت آن جلب توجه کندفویل آلومینیوم نیز می تواند نظیر نوار بر وی زمین به شکل حرف V و یا X پهن شود و هر شیئی درخشان و تیره ای در کنار آن از مسافت دور قابل تشخیص خواهد بود
دود به عنوان علامت درخواست کمک
اگر در شرایط اضطراری در طبیعت برای درخواست کمک قرار گرفته و چوب در دسترس دارید، ابتدا برای گرم کردن خود آتش روشن کنید، سپس برگهای خشک ، ترکه های چوب کاج ، خزه و از این قبیل لوازم جمع کنید که دوام آتش شما را بیشتر نمایند. مقدار آن آنقدر زیاد باشد تا به حد کافی تولید دود بکند. اگر نزدیک غروب است و میزان اقلامی که گفته شد محدود است می توانید تا صبح صبر کنید تا در روشنائی اینکار را انجام دهید ولی صبح خیلی زود باید بیدار شوید. اگر تیمهای جستجو و تجات از گم شدن شما اطلاع دارند با دیدن اولین علامت دود به سمت شما خواهند آمد بنابراین بسیار مهم است که به نحو مطلوب اینکار را انجام دهید. وقتیکه آتش روشن شد برگهای خشک را به آن اضافه کنید تا موج بزرگ و بلندی از دود ایجاد کند، دود بیشتر شانس دیده شدن شما را بیشتر می کند. مطمئن شوید که آتش در نقطه ای برپا شده که امکان دیده شدن آن از مسافت دور وجود داشته باشد. اکثر مردم براین باورند که چنین اتفاقی برای آنها هرگز رخ نمی دهد اما یک مقدار لوازم ساده که فضای چندانی را در کوله پشتی یا جیب شما نمی گیرد در مواقعی مرز بین زندگی و مرگ را در شرایط سخت تعیین می کند و بسیار سودمند خواهد بود که جایی برای حمل این لوازم در نظر بگیرید مثل پنبه آغشته به نفت یا سایر مواد سوختنی ، چند تکه در شب روشن کردن سه شعله آتش بافاصله کافی یا به شکل مثلث موجب جلب توجه امدادگرهای هوایی خواهدشد، عدد سه همانطور که قبلا" توضیح داده شد شماره ای است قراردادی برای درخواست کمک مثل سه سوت ، سه توده از لوازم با فاصله کافی ، سه شعله آتش و... که از زمان ایجاد علامت قدیمی مرسوم بوده است.
درخواست کمک با کمک حرکات دست
کدها و علائم
وقتی که با علائمی نظیر انعکاس نور آینه ، سوت ، دود، آتش ، تولید سروصدا، جلب توجه با وسایل درخشان و... موفق شدید موقعیت خود را به امدادگرها اعلام کنید، حالا لازم است که اطلاعات بیشتری به آنها بدهید، بسیار موثر و مفید است که بجای یک پیام طولانی ، شکلی از یک علامت را ایجاد کنید، بنابراین علائم زیر را که هر خلبانی آنرا می شناد به خاطر بسپارید:
۱- نیاز به کمک
۲- نیاز به کمک پزشکی
۳- نه (منفی)
۴- بله (مثبت)
۵- جهت پیشروی
علائمی که در جدول بالا به نمایش گذاشته شده مفهومی بین المللی دارند، این علائم را برروی سطحی به فاصله حداقل یک متر پهنا و شش متر طول ایجاد کنید، اگر اندازه علائم بزرگتر شد، نسبت 6 به1 را رعایت کنید.
اطمینان حاصل کنید که علامت با زمینی که بر روی آن ایجاد می شود تمایز آشکاری داشته باشد، آنرا در مکانی باز ایجاد کنید تا از هوا به راحتی قابل تشخیص باشد.
علائم بدنی : وقتیکه هواپیما به شما نزدیک شد تا آنجا که خلبان براحتی قادر به دیدن شما باشد با حرکات بدن یاحالتهائی که ایجاد می کنید پیامی را به او برسانید
توضیحات جدول بالا از سمت چپ :
1- می توانید کمی جلوتر بروید اگر امکان دارد کمی تامل کنید
2- اینجا ه زمین فرود آئید(جهت نشستن را نشان دهید)
3- نیاز به کمک مکانیکی یا قطعه دارید (تاخیر زیاد)
4- همه چیز روبراه است (منتظر نباشید)
5- اینجا فرود نیائید
6- ما را بکشید بالا
7- استفاده از علامت فرود افتادن
8- تائید (بله)
9- منفی (نه)
10- پیام گیر ما کار می کند
11- نیاز به کمک پزشکی فوری داریم
علامت در خواست کمک MaydayMayday یک کداورژانسی و واژه ای است که درسطح بین المللی بعنوان علامت درخواست کمک در ارتباطات رادیویی مورد استفاده قرارمی گیرد. اعلام این علامت سه بارپشت سرهم (Mayday Mayday Mayday ) صورت می گیرد تا با دیگر صداها و عبارتهای مشابه در شرایط آلودگی صوتی و پارازیت اشتباه گرفته نشود.اعلام شرایط Maydayوضعیت Mayday وقتی است که در آن یک وسیله نقلیه زمینی ، هواپیما یا یک انسان در خطر قریب الوقوع قرار داد و نیاز به کمک فوری است ، شرایطی که از این علامت استفاده می شود مثل آتش سوزی ، انفجار و فرورفتن در آب است. در امریکا اعلام دروغین Mayday موجب شش سال زندان وپرداخت جریمه 250،000 دلار خواهد شد. Mayday فقط یکی ازکلمات بیشماری است که درسطح بین المللی بعنوان یک کدرادیوئی برای اعلام اطلاعات حیاتی هنگام مواجهه باخطرمرگ مخابره می شود.
منابع: گروه کوهنوردی پرستو