خفر به سی سخت

گزارش برنامه کوهنوردی از خفر به سی سخت

الف - مشخصات كلی برنامه :

1- عنوان برنامه :  کوهنوردی از خفر به سی سخت

2-  نام منطقه : دنا

ارتفاع مبدا صعود : 2630 متر از سطح دریا

مسیرهای صعود : دره قاش مستان و تنگ غلام رضائی

بهترین مسیر صعود : مرداد

3-  تاریخ اجراء : 18 و 19 شهریور ماه 94

4- مدت برنامه : 2 روز 

5-  نحوه اجرا(مستقل یا مشترک) : مستقل

6-  نام گروه میزبان یا مهمان : گروه کوهنوردی شرکت پلی اکریل

7- مبداء حرکت : روستای خفر

ساعت و تاریخ حركت : 5 صبح از اصفهان

 فاصله تا مقصد از لحاظ زمانی و مسافت : 310 کیلومتر   و 4 ساعت

زمان و مسافت طی شده  برای محلهایی که وسیله نقلیه عبور نمیکند یا نیاز به وانت است :

از روستای خفر تا ابتدای تنگ را می توان با لند کروز طی کرد که مبلغ آن بسیار بالاست ولی پیاده در زمان دوساعت می توان مسیر طی کرد

برگشت از پارکینگ جاده پادنا و چشمه میشی (گردنه بیژن) تا سی سخت 25 کیلومتر جاده آسفالته وجود دارد

نحوه دستیابی به منطقه ( وسیله نقلیه عمومی ) : 

اتوبوس تا سمیرم و از سمیرم تاکسی دربست از پارکینگ تا سی سخت و پاتاوه ماشین عبوری وجود دارد

نوع وسیله نقلیه و نام راننده : مینی بوس

ب -  نام مسئولین و اعضای شركت كننده :

سرپرست :  احسان ناجی       

كمیته فنی : محمد رضا اسدی

كمیته تداركات : عباسعلی نصر

بهداشت و كمكهای اولیه :  عباسعلی نصر             

عكاس: محمد رضا اسدی

نویسنده گزارش :  احسان ناجی

ج – سیمای جغرافیایی منطقه :

ارتفاعات و نقاط مهم منطقه ( قلل همجوار) :

قاش مستان (بیژن3)- قبله – مورگل – بن رو – قزل قله – سه قپه (بیژن 2) – کرسمی – ماش(بیژن 1) حوض دال - سیچانی

معرفی امکانات رفاهی و تفریحی :

در روستای خفر و سی سخت خانه و باغ جهت اقامت وجود دارد و به لحاظ طبیعت منطقه مکانهای زیادی از جمله آبشار و رودخانه برای گردشگری وجود دارد

پوشش های سنگهای منطقه ( زمین شناسی ) : 

از دیدگاه کلی این گستره ناحیه ای کوهستانی است که منطقه دشتی واقع در پای آن ، با شیب ملایم در شمال به رودخانه ماربر و در جنوب و جنوب غرب به رودخانه های بشار و خرسان متصل می گردد . در این حوزه زهکش های متعددی تقریبا موازی با هم و در امتداد عمود بر زاگرس وجود دارند که مجموعه رواناب های سطحی و آب پایه را به داخل رودخانه های مزبور تخلیه می کنند .

منطقه شامل فیزیوگرافیک شامل کوه ، تپه ، دشت های شیبدارکه عموما تحت گروه های calcaric cambiosols , lithicle ptosols , calcaric regosols می باشند .

با فراوانی بیش از80 درصد محدوده مطالعاتی در اراضی با شیب بالاتر از 30 درصد کوهستانی بدون این منطقه ، پنانسیل این اراضی به فرسایش آبی و سیل گیری حوزه ها بالا می باشد . در منطقه دنا ، فرسایش به شکل طبیعی در اثر عواملی چون سرما ، انجماد و ذوب برف و به صورت کلی کوهستانی بودن منطقه دیده می شود . مهمترین عامل ایجاد فرسایش طبیعی در منطقه دنا ، شدت بالای ریزش های جوی در آن می باشد که موجب ایجاد فرسایش قطره بارانی در سطوح خاکدار منطقه شده و شرایط را برای انواع دیگر فرسایش سطحی مهیا می کند . پس از فرسایش سطحی ، فرسایش خندقی و شیاری اصلی ترین انواع فرسایش می باشند .

ویژگیهای بارز توپوگرافی دنا :

- کوه های بسیار مرتفع با قلل تیز با پوشش گیاهی و سنتی

- کوه های مرتفع با قلل مدور و با پوشش پسته وحشی

- کوه های مرتفع واجد پوشش های جنگلی بلوط و بنه

- تراس ها و اراضی حاشیه رودخانه ها با پوشش نباتات مرتعی و زراعی

- واریزه های بادبزنی شکل سنگ ریزه دار و دارای شیب ملایم با پوشش گیاهی درختی خصوصا بلوط

- واریزه های بادبزنی شکل سنگ ریزه دار و ناهموار علفی همراه با دیم زار

نوع پوشش گیاهی منطقه :

در دامنه های جنوبی تا ارتفاع 2500 متر جنگل بلوط همه جا را پوشانده است . در میان این درختان و نواحی و ارتفاعات مختلف به گونه های جنگلی دیگری نظیر بنه ، کیکم ، ارژن .، شن و انواع بادام کوهی مشاهده می شود . اما تسلط کامل با گونه های بلوط Quercus Branti می باشد .

از ارتفاع 2500 متر به بالا جنگل بلوط تمام شده و درختچه های ارژن ، شن ، انواع گون ها و درختان سرو کوهی دیده می شود . از ارتفاع 3500 متر به بالا اثری از درخت و درختچه در این منطقه مشاهده نمی شود و تنها شاهد پوششی ازگون ها و گیاهان علفی و بوته ای درسطح زمین می باشیم .

از ارتفاع 4000 متر به بالا دیگر خبری از بوته های سطحی منطقه نیست و تنها شاهد گیاهان کوچک و زیبایی درپناه سنگ ها و شکافت صخره ها هستیم و برخی از این گیاهان در اوایل تابستان گل های ریز ، رنگین و بسیار زیبایی به بار می آورند.

حداقل 1200 گونه گیاهی درمنطقه شناسایی که از این تعداد 50 گونه آندمیک مختص این منطقه می باشد .

تعداد تیره های شناسایی شده حدود 90 تیره از 150 تیره گیاهی ایران (60%)

تعداد 430 جنس از 1215 جنس گیاهی ایران (35%)

تعداد 1201 گونه گیاهی از 7502 گونه گیاهی ایران (16%)

تعداد 50 گونه آندمیک برابر 17% کل گونه های اندمیک ایران

100 گونه از 500 گونه درخت و درختچه ایران (20 درصد)

. وجود تعداد 128 گونه دارویی ، 110 گونه زیستی وحشی ، 84 گونه رنگده ، 61 گونه خوراکی وحشی ، بیانگر ارزش دارویی ، خوراکی ، مرتعی و حفاظتی گیاهان دنا است .

جانوران منطقه :

حیات وحش دنا با تعداد 169 گونه سیمای جانوری زاگرس است . خوشبختانه با حفاظتی که در 17 سال گذشته که از این زیست بوم حیاتی به عمل آمده ، شاهد رشد و تکثیر گونه های حائز اهمیت چون کل و بز ، خرس قهوه ای ، خوک وحشی ، پلنگ و ... می باشیم . وجود حیواناتی چون هما ، عقاب طلایی و پلنگ که در راس هرم غذایی قرار دارند ، نشان از کیفیت آن زیستگاه دارند . این گونه های تخصص یافته از این نظر قابل توجه اند که قبل از انسان قادر هستند متوجه ظهور تغییرات زیستگاه شوند . و نسبت به تغییرات محیطی واکنش نشان دهند .

 مناطق محافظت شده یا قرق و نحوه نظارت:

م انگلیسی :  Dena protected area   

نام فارسی :  منطقه حفاظت شده دنا

منطقه حفاظت شده دنا در استان كهكیلویه و بویر احمد  E5121 عرض جغرافیایی و N3057 طول جغرافیایی واقع شده است. مساحت آن 92967 هكتار می باشد.

مسیرهای کوچ

در محدوده دنا و منطقه حفاظت شده هنوز کوچ عشایر  هر چند با جمعیتی بسیار اندک  همچنان ادامه دارد و تداوم کوچ به معنای تداوم تاریخ ، فرهنگ و شیوه زیستی چندین هزار ساله است ؛ پدیده ای که فضای منطقه را حاوی ارزش و بار تاریخی – فرهنگی می نماید .

شیوه شبانی و عشیره ای با خلق و خوی خاص خود مثلا تمایل بالا برای شکار حیوانات از مختصات اصلی ساختار اجتماعی ساکنان این محدوده است.

نوع سکونت اهالی منطقه (دایم یا کوچ نشین) :

طبق سرشماری نفوس و مسکن سال 1375 جمعیت ساکن در منطقه دنا برابر 29493 نفر بوده است که نسبت به سال 1345 بیش از 2 برابر شده است .

جمعیت حوزه شمالی دنا در سال 1375 برابر با 5585 نفر و جمعیت حوزه جنوبی دنا در سال 1375 به میزان 23908 نفر بوده است .

طبق سرشماری نفوس و مسکن سال 1385 جمعیت ساکن در منطقه دنا برابر با 27197 نفر که ازاین میزان با جمعیت شمالی 4070 و حوزه جنوبی آن 23127 نفر بوده است .

مهمترین مراکزجمعیتی مستقر در حاشیه منطقه حفاظت شده دنا شامل شهر سی سخت،شهرپاتاوه،مجموعه روستاهای کره،روستای میمند،روستای سیور و مجموعه روستاهای پادنا می باشد.

تخریب مناطق و علل آن :

وجود فرهنگ شکار و صید بین مردم محلی منطقه ، چرای بیش ازحددام، افزایش جمعیت روستایی و شهری ، تخریب مراتع ، قطع جنگل ، تبدیل اراضی جنگلی به کشاورزی ، جاده سازی ، فراهم نبودن زمینه های اشتغال برای جذب نیروی کار ، گرایش آنان به کشاورزی سنتی دراراضی نامناسب ، جمع آوری گیاهان دارویی و خوراکی ، عدم مدیریت جامع دربهره برداری از منابع طبیعی استان وجود پروانه چرای دام مازاد برظرفیت مراتع،بخشی از عوامل تهدید تنوع زیستی منطقه است

آلودگی مناطق و علل آن :

حضور بیش از حد گردش گران و عدم رعایت قوانین محیط زیست

آب و هوا :

اقلیم دنا در زمره مناطق مرطوب سرد و نیمه مرطوب سرد قرار دارند . به طور کلی حداقل دمای مطلق 18- و حداکثر دمای مطلق 39 درجه سانتیگراد به ترتیب در ایستگاههای یاسوج و پاتاوه می باشد .

با بررسی خطوط هم باران محدوده ، متوسط بارندگی در منطقه 694 میلی متر بوده است. اغلب بارندگیها درارتفاعات برف و در نواحی پست تر بصورت باران است.

ه – زمانبندی برنامه :

روز اول : حرکت از روستا تا محل کمپ در تنگ غلام رضائی  به مدت 6 ساعت

روز دوم : حرکت از کمپ تا روستا ی سی سخت به مدت 12 ساعت

و – شرح اجرای برنامه :

شرح گزارش :

ساعت 5 صبح است و در خیابان سکوتی دوست داشتی سایه افکنده هوا هنوز تاریک است و فقط صدای جاروی رفتگری کنار خیابان مرا به خود می آورد تا دیر نشده باید به ماشین برسم .

ماشین و راننده خوش قول آن منتظر است ، سوار می شوم و هر کدام از بچه ها را از گوشه ای از این شهر درندشت سوار میکنم و به سمت سمیرم و از آنجا به حنا ، کمه و دست آخر به خفر می رویم شهری با مردمی دلنشین تر از باران.

ولی وقتی پای پول در میان است اخلاقیات جای خود را به باقیات می دهند. چون کرایه پیشنهادی راننده لندکروز کمی تا قسمتی بی انصافانه بود و مجبور شدیم بخش بیشتری از مسیر را پیاده طی کنیم اما وقتی پیاده روی میان باغ های سیب باشد زمان و خستگی دو واژه کاملا نامانوس است.

بعد از کمی پیاده روی به باغ غلام رضائی می رسیم و از آنجا کم کم وارد دره می شویم ، از همان ابتدا دیدن گله ای بز که صاحب آن از ترس جریمه به ما ارادت خاصی نشان می دهد ما را عصبانی میکند .

به راه مان ادامه می دهیم ، پاکوپ کم کم باریک میشود تا به ابتدای تنگ برسیم.در ابتدای تنگ نیز جاهای بسیاری برای استراحت و شب مانی وجود دارد ولی ما به راحتی از آنجا گذر می کنیم .مسیر کم کم دارای شیب محسوسی میشود و باید از روی گرده ای سرسبز و کنار رودی که سالها پیش غرق در آب بود و اکنون به لطف باغ دار های خودخواهی که آب را از چشمه ها برای سود خود با لوله به مایملک خود منتقل نموده اند خشک و بی روح شده است.

البته شهریور ماه هم آب کم می شود ولی دلیل بر بی مبالاتی دهداری ها برای از بین بردن اکوسیستم منطقه نمی شود. هوای کوهستان کم کم با بارش پراکنده باران لطیف و دلنشین می شود و ما مانند کودکان که از حضور باران ذوق زده می شوند ، با خوشحالی تمام ادامه مسیر می دهیم.حس می کنم در بزرگسالی هم نحوه ادراکمان از جهان در کودکی است که حکم می راند.

باران زیبا بود اما یک ساعت مانده تا محل کمپ و استقرار مان در یک لحظه بارش شدید تگرگ کاملاً زمین گیرمان می کند و کنارمان نه تخته سنگی و نه اشکفتی برای پناه گرفتن است. بچه ها تا آمدند به خود بجنبند کاملاً خیس خیس شدند و سرما بر وجودشان غلبه کرد بلافاصله زیر اندازی پهن کردم و پوش  باران چادر را از کوله یکی از بچه ها برداشتم و به همه گفتم زیر آن جمع شوند تا از باران و تگرگ در امان باشیم و با حرارت حاصل از نفس و کنار هم بودنمان گرم بمانیم تا باران فرصتی برای کمپ زدن به ما بدهد.

البته یک ساعتی طول کشید تا باران کمی فرو گذاشت و ما بلافاصله در محلی که چندان مناسب کمپ نبود چادرها را به سختی برپا کردیم و ساعت 15 مجبور به ماندن شدیم . چون دور دست ها از سمت غرب رعد برق و ابر به سوی ما می آمد.

و کمی بعد از کمپ زدن، باران تا شب هنگام ادامه پیدا کرد و ما را در چادر محبوس کرد...

ساعت 6 صبح کوله ها را بسته و حرکت کردیم باید زمان از دست رفته را جبران می کردم البته سرقدم تند برای بچه ها جالب نبود ولی چاره ای چیست؟

تراشه های وجودم در آبگینه تقدیر شکست

پشت همه سبزینه های محصور در آئینه

مشتی آب در هاون رودخانه می تپد

و من درون پیله تجمل نشته ام

میان چیزی از بود و نبود

زیبائی کنار تو معنای رسیدن است

زیر سقف شب و ستاره

طراوت اینجاست

در میان روح در هم پیچیده اسرار

در کتاب خاطرات امروز مرگ حاضر است

و من به انتتظار تک ستاره ای

میان موجهای خسته تر از دریا نشسته ام

"احسان ناجی"

پس از یک ساعت به  محل اصلی کمپ می رسیم آّب  برداشته و کمی تنقلات میخ وریم برای بالا رفتن از شیبی نفس گیر آماده می شویم ساعت داشت خود را به هشت نزدیک می کرد و من نگران عقب ماندن از برنامه بودم برای همین با سرعت بیشتری حرکت کردم بعد از یک ساعت که به زیر شیب نفس گیر رسیدیم با کمی استراحت شروع به بالا رفتن کردم مسیر پاکوب درستی نداشت و پر از سنگهای ریزشی درشت بود.

قله بن رو از روبرو  و قاش مستان و قبله سمت راست و هرم ها و قزل قله سمت چپ نمائی ساخته بودند که برجهای بزرگترین شهرهای دنیا را به زانو در می آورد.

و شیب هم کم کم داشت برای ما چنین طرحی پیاده می کرد. اما با هر زحمتی بود با بالای خط الراس رسیدیم و ارتفاع 4200 متر را لمس کردیم.

ساعت 10 صبح بود و حالا می توانستیم با خیال راحت صبحانه ای مفصل بخوریم.

نیم ساعتی صبحانه خوردیم  چند نفری هم از قزل قله هم بر می گشتند و سر راه از همصحبتی با آنان مشعوف شدیم.

ساعت کمی تا قسمتی به یازده نزدیک میشد و ما به سمت چشمه خرسی به راه افتاده بودیم ابتدای تراورسی زیبا که پائین دست دیواره ای عظیم بر طبیعت منطقه سیطره انداخته بود

ساعت یازده و نیم چشمه خرسی را که آب کمی داشت رد کردیم و از پاکوب زیبای زیر سه قپه ادامه مسیر دادیم تا به پهنای زمینی به بزرگی زمین فوتبال  از جنس ریگزار رسیدیم. سمت چپ مسیری برای صعود به سه قپه یا بیژن 2 و کمی جلوتر سمت راستمان قله کپیری است .

جلوتر که می رویم قله ماش خودنمائی می کند و وقتی از زیر آن رد میشویم و قله های کرسمی چشمها را می نوازد.

کم کم از شیبی پائین رفته و به حوض دال نزدیک می شویم البته برای دور زدن حوض دال هم پاکوبی وجود دارد ولی ترجیح می دهیم که حوض دال را هم صعود کنیم.

ساعت 15 قله حوض دال را با ارتفاع 4340 متر از سطح دریا زیر پا نهاده و به سمت جان پناه از شیبی تند سرازیر می شویم .

پس از یک ساعت در کنار جان پناه در ارتفاع 3832 متری نهار می خوریم و وقتی دانه های برف در تابستان صورتمان را نوازش می کند با سرعتی باور نکردنی به سمت گردنه بیژن متواری میشویم تا هزار پیچ از گردنه تا پارکینگ نزدیک چشمه میشی را در زمینی خشک طی نمائیم 

هزار پیچی که به هزار چم معروف است و برای رسیدن به ارتفاع 2800 متری 2ساعت چپ وراست رفتن برای شکستن شیب را تجربه میکنیم و ساعت 18:30 دقیقه به خوردو می رسیم و بلافاصله به سمت اصفهان حرکت می کنیم و نیمه شب به شهر دودی مان می رسیم.

تعیین موقعیت اطراق ،امكانات و ظرفیت آنها :

N30 58.285 E51 28.223  استراحتگاه اول

آب و هوای زمان اجرا : روز اول باران و تگرگ وروز دوم آفتابی با ابرهای پراکنده

 محل های مناسب شب مانی و کمپ و بیتوته ها :

N30 57.621 E51 27.442  محل کمپ

منابع دسترسی به آب ( چشمه ها ، رودخانه ها ،دریاچه ،برکه و ... ) :

N30 56.283 E51 26.943 چشمه خرسی

N30 57.621 E51 27.442 چشمه کنار کمپ

تعداد نفرات شرکت کننده :   5 نفر

اسامی نفرات شرکت کننده :  

آقایان : احسان ناجی , محمد رضا اسدی , علیرضا خرمی ، عباسعلی نصر ، علیرضا حیدری نسب

نویسنده گزارش : احسان ناجی

• قبلی
• بعدی